Khoảng chừng hơn một tháng nay, khi đi trên tuyến lộ Làng Nghề (thuộc địa bàn tổ nhân dân tự quản số 16, ấp Vĩnh Khánh, xã An Thạnh, huyện Mỏ Cày Nam); chúng ta đều bắt gặp hình ảnh một lão ông với chiếc bao tải trong tay đang lui cui nhặt từng túi ni-long đựng rác sinh hoạt tại một bãi rác tự phát nằm cạnh khu vực nghĩa địa Cây Da và mang đến bãi rác tập trung của huyện ở ấp An Phong (cùng xã An Thạnh) để xử lý. Đây là một hình ảnh đẹp, đầy tính nhân văn sâu sắc của lão ông ngoài 80 tuổi giữa cuộc sống đời thường; nhưng cũng để lại bao niềm suy tư bởi vẫn còn một số người dân địa phương tỏ ra kém ý thức bảo vệ môi trường sống như hiện nay.
Lão ông Nguyễn Hữu Minh với công việc “nhặt rác”của mình vào mỗi buổi sáng
Lão ông với hành động đẹp nêu trên là cụ Nguyễn Hữu Minh (năm nay đã 81 tuổi), ngụ tổ nhân dân tự quản số 02, ấp Vĩnh Khánh, xã An Thạnh. Chia sẻ về lý do để ông làm công việc này, ông Minh cho biết: “Vào mỗi buổi sáng, ông thường thức dậy sớm để đạp xe tập thể dục; khi đi ngang khu vực nghĩa địa Cây Da (theo lời kể của ông thì trước đây là phần đất của dòng họ) nhìn thấy bãi rác tự phát bốc mùi hôi thối, ông không khỏi chạnh lòng và quyết định tự mình dọn dẹp với mong muốn giữ gìn nơi mồ mả ông bà được sạch đẹp và tạo được sự lan tỏa trong cộng đồng dân cư về ý thức bảo vệ môi trường”.
Ban đầu, do lượng rác còn nhiều trong khi sức mình có hạn, nên vào những ngày nắng ráo và ông chọn giải pháp đốt toàn bộ số rác thải và trồng vào vị trí ấy 02 cây dừa để góp phần phân hủy lượng trầm tích có hại còn lại trong đất. Tuy nhiên, ông càng ra sức dọn dẹp thì những người kém ý thức lại vô tư mang rác thải sinh hoạt của gia đình mình đến vứt nơi đây. Do hiện tại vào thời điểm mùa mưa, nên ông phải dọn dẹp mỗi ngày và toàn bộ số rác thải gom được, ông lại đèo xe đạp đến bãi rác của huyện (với quãng đường gần 5km) để được tập trung xử lý.
Ông Cao Văn Hùng, Trưởng ấp Vĩnh Khánh cho biết: “Trước thực trạng bãi rác tự phát tại nghĩa địa Cây Da thời gian qua; ban vận động ấp đã tiến hành công tác tuyên truyền, vận động người dân tại khu vực tổ nhân dân tự quản số 16 và các tổ nhân dân tự quản liền kề không nên vứt rác tùy tiện, nhất là tại địa điểm trên để bảo vệ môi trường nông thôn xanh-sạch-đẹp. Tuy nhiên, đến nay thực trạng này vẫn tiếp tục diễn ra và chúng tôi đã có kiến nghị về Ủy ban nhân dân xã để có biện pháp giải quyết dứt điểm”.
Được biết, bãi rác tự phát này hình thành từ trước năm 2023 do sự thiếu ý thức của một số ít hộ dân sống gần khu vực trên. Sau đó, khu vực trên trở thành điểm tập kết của các loại rác thải sinh hoạt gia đình, gây ảnh hướng đến cảnh quan môi trường tại địa phương. Dù đã hơn 01 tháng kể từ ngày ông Nguyễn Hữu Minh bắt đầu việc làm cao đẹp của mình mỗi buổi sáng nhưng rồi đâu cũng lại vào đấy. Số rác sáng nay vừa được dọn dẹp xong thì sáng hôm sau, số rác mới lại hiện diện trên chính địa điểm mà lão ông ở cái tuổi “gần đất xa trời” đang hàng ngày dọn dẹp.
Ông Nguyễn Hữu Minh cho biết thêm: “Mộ phần tổ tiên, ông bà tôi nằm ở nghĩa địa Cây Da này từ hàng chục năm nay; nhìn nơi an nghỉ của gia tiên đang từng ngày bị ảnh hưởng bởi bãi rác lộ thiên xuất phát từ sự kém ý thức của một số ít người dân mà lòng ông chua xót. Hy vọng với chút tấm lòng chân thành của mình, người thân sẻ mỉm cười nơi chín suối”.
Khi được hỏi về vấn đề có thể thay đổi được ý thức của người dân thông qua hành động cao đẹp của mình hay không thì ánh mắt ông có vẻ đượm buồn và nhìn về phía xa xa với cái lắc đầu ngao ngán. Rõ ràng, đây là hình ảnh đối lập giữa hai luồng suy nghĩ trái chiều cho một vấn đề tưởng chừng như nhỏ bé nhưng lại nan giải tại địa phương.
An Thạnh đang triển khai xây dựng các tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao và sắp tới đây là tiêu chí phường của đô thị. Trong khi cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân địa phương đã và đang cùng chung tay thực hiện và nâng chất các tiêu chí đã đạt được (trong đó có tiêu chí số 17 về môi trường) thì một bộ phận người dân lại tỏ ra kém ý thức đến như vậy? Thiết nghĩ, ngành chức năng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân; đồng thời lắp đặt hệ thống camera tại khu vực trên (ngõ vào điểm trường Tiểu học An Thạnh 1, khung Vĩnh Khánh) để vừa thực hiện nhiệm vụ giám sát tình hình an ninh trật tự và cũng để kịp thời phát hiện những trường hợp người dân vứt rác tại địa điểm trên để xử lý nhiêm theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, tấm gương sáng giữa đời thường như lão ông Nguyễn Hữu Minh cần được biểu dương, khen thưởng để tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong các tầng lớp nhân dân địa phương trong phong trào “toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới-Đô thị văn minh” hiện nay. Bởi lẽ, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định “Một tấm gương sống có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”.
