Hòa cùng với niềm vui chiến thắng của dân tộc ngày (30/4) và kỷ niệm Quốc tế lao động (01/5). Những thắng lợi vẻ vang và vĩ đại của dân tộc cũng như nhân loại giành được ấy, có thể khẳng định rằng xuất phát từ C.Mác người thầy vĩ đại không chỉ của cách mạng Việt Nam nói riêng mà là của toàn thể giai cấp vô sản, toàn thể loài người tiến bộ nói chung trên thế giới.
Trong điều kiện thời đại ngày nay, thực tế lịch sử đã có nhiều biến đổi sâu sắc, nhiều quan điểm khác nhau về con đường và xu thế phát triển của từng dân tộc cũng như nhân loại, song con đường mà C.Mác đã vạch ra cho sự nghiệp giải phóng các dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người mãi mãi là chân lý của loài người tiến bộ. Thực hiện con đường ấy, vô sản toàn thế giới liên hiệp lại.
Kỷ niệm 206 năm ngày sinh của C.Mác, ôn lại những cống hiến về lý luận của Người đối với nhân loại nói chung và đối với con đường giải phóng dân tộc Việt Nam nói riêng là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa mang tầm vóc thời đại trong điều kiện hiện nay.
1. Sự vận động, biến đổi của thời đại và quan điểm các nhà kinh điển về khẩu hiệu Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại.
1.1. Phát kiến của C.Mác trong điều kiện chủ nghĩa tư bản ở giai đoạn tự do cạnh tranh
Nghiên cứu chủ nghĩa tư bản trong điều kiện tự do cạnh tranh, cùng với Ph.Ăngghen, C.Mác đã cống hiến cho nhân loại ba phát minh vĩ đại nhất đó là Lý luận về hình thái kinh tế - xã hội; Học thuyết về giá trị thặng dư mà đặc biệt hơn cả là Học thuyết sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Đồng thời chính C.Mác là người sáng lập hàng đầu chủ nghĩa cộng sản khoa học, học thuyết giúp cho giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình trước dân tộc và nhân loại. Nhưng trước hết để tạo nên sức mạnh, vô sản toàn thế giới liên hiệp lại.
1.2. Phát triển của V.I.Lênin trong điều kiện chủ nghĩa đế quốc
V.I.Lênin đã bảo vệ và phát triển toàn diện chủ nghĩa Mác trong thời đại đế quốc chủ nghĩa, thời đại cách mạng vô sản. Tháng 3 năm 1919 tại Mát-xcơva, Đại hội Quốc tế Cộng sản được thành lập (Quốc tế 3), thống nhất Chủ nghĩa Mác với chủ nghĩa Lênin thành chủ nghĩa Mác-Lênin đó chính là đỉnh cao của trí tuệ loài người.
Trong điều kiện chủ nghĩa đế quốc, V.I.Lênin đã bổ sung, phát triển sáng tạo khẩu hiệu của C.Mác phù hợp với xu thế của thời đại "Vô sản và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới liên hiệp lại" khi cách mạng giải phóng dân tộc chống lại ách áp bức của chủ nghĩa đế quốc đã trở thành một bộ phận không tách rời của cách mạng vô sản thế giới. Có thể nói, cống hiến to lớn về luận thuyết cách mạng vô sản của V.I.Lê-nin là đã bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác trong điều kiện chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, cách mạng giải phóng dân tộc đã trở thành yêu cầu cấp bách của các dân tộc bị áp bức.
Rõ ràng, V.I.Lê-nin đã vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác một cách đúng đắn, V.I.Lê-nin đã phát hiện rằng không chỉ “vô sản toàn thế giới liên hiệp lại” mà mở rộng hơn, cụ thể hơn, Người kêu gọi "vô sản và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới liên hiệp lại". Từ luận thuyết đúng đắn đó, V.I.Lênin đã xây dựng, nuôi dưỡng lực lượng cách mạng và đã trực tiếp lãnh đạo cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại thành công rực rỡ, xây dựng lên Nhà nước Công - Nông đầu tiên trên thế giới, mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử phát triển của nhân loại - kỷ nguyên giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới.
Sau này chính V.I.Lênin đã đánh giá học thuyết của C.Mác là một học thuyết cách mạng và khoa học, nó trang bị cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động, các dân tộc bị áp bức toàn thế giới những nguyên lý cơ bản và phương pháp đấu tranh để giải phóng khỏi chế độ tư bản, vững bước tiến lên xây dựng thành công CNXH.
1.3. Vận dụng sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Trong những năm đầu thế kỷ XX, nhân dân Việt Nam lầm than, cơ cực dưới sự bóc lột của thực dân Pháp, nhiều con đường, xu hướng cứu nước khác nhau nhưng tất cả đều thất bại. Trước sự khủng hoảng về đường lối cứu nước và tiếp sau đó là những năm tháng khó khăn gian khổ đi tìm đường cứu dân, cứu nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh là người cách mạng Việt Nam đầu tiên tìm thấy ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin soi tỏ con đường giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp. Người khẳng định rằng: Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng học thuyết cách mạng nhất và chủ nghĩa chân chính nhất là chủ nghĩa Lênin. Muốn cứu nước, muốn giải phóng dân tộc, không còn con đường nào khác con đường cách mạng vô sản. Từ đó, chủ nghĩa Mác-Lênin luôn là ngọn đuốc soi đường cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Khẩu hiệu "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; thành công, thành công, đại thành công", do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu tại buổi khai mạc Đại hội thống nhất Việt Minh - Liên Việt ngày 03-3-1951 tại chiến khu Việt Bắc đã trở thành một luận điểm cách mạng lớn lao. Đó chính là kết quả từ sự tổng kết thực tiễn trong quá trình tìm hiểu và lãnh đạo cách mạng, từ tiếp thu những tinh hoa trong kho tàng lý luận cách mạng vô sản thế giới. Người đã kế thừa tư tưởng về đoàn kết, phương châm chỉ đạo chiến lược hành động cách mạng của C.Mác, Ph.Ăng-ghen và V.I.Lê-nin. Khi trở thành nhà chính trị chuyên nghiệp, một nhà chính khách lỗi lạc và người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam, Bác đã để lại cho chúng ta một tấm gương cảm động về thực hành chủ nghĩa quốc tế chân chính.
Nói về chủ nghĩa quốc tế chân chính, Bác có hai câu thơ “Quan Sơn muôn dặm một nhà, bốn phương vô sản đều là anh em”, điều này bắt nguồn từ quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về con người mà trong đó Bác để lại một luận điểm sâu sắc đó là chữ “người”. Nghĩa trực tiếp và hẹp nhất là những người trong một gia đình, cùng một dòng máu, rộng hơn là đồng bào dân tộc trong cả nước mà rộng nhất là cả thế giới nhân loại.
Quan điểm về chủ nghĩa vô sản trong Văn kiện Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản từ C.Mác, Ph.Ăngghen đến V.I.Lênin và đến Chủ tịch Hồ Chí Minh đều có sự mở rộng sâu sắc. Theo C.Mác-Ăngghen, vô sản toàn thế giới liên hiệp lại; với V.I.Lênin vô sản toàn thế giới và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại; đến Chủ tịch Hồ Chính Minh vô sản là tất cả người lao động đoàn kết lại, “Vàng đen trắng đỏ đều là anh em”, khác màu da, khác tiếng nói nhưng có cùng chung một số phận và cảnh ngộ là bị đế quốc thực dân đô hộ, khao khát giải phóng giai cấp và nhân loại, đó là khát vọng lớn của Bác. Có thể khẳng định đây cũng chính là cơ sở lý luận về sự nghiệp quốc tế của Người.
1.4. Sự phát triển sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
Việc Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời ngày 3 tháng 2 năm 1930 với Cương lĩnh đầu tiên vạch ra đường lối cách mạng Việt Nam: Làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng và đi tới xã hội cộng sản; Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách mạng thế giới; "Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội" và "Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế đến năm 2000" tiếp tục đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ đối ngoại với tinh thần Việt Nam muốn là bạn của các nước trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì hòa bình, độc lập và phát triển.
Đại hội XI (2011) khẳng định: Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hợp tác và phát triển; đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; nâng cao vị thế của đất nước; vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, góp phần vào sự nghiệp hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.
Đại hội XIII khẳng định: Nhìn lại 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng hoàn thiện và từng bước được hiện thực hoá.
Đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt. Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử là kết tinh sức sáng tạo của Đảng và nhân dân ta, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta là phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại; khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
2. Thời đại ngày nay và giá trị khẩu hiệu Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại của C.Mác
2.1. Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại nhằm mục đích thực hiện mục tiêu của thời đại
Trong giai đoạn hiện nay của thời đại, thế giới đang đứng trước các xu thế nổi bật tác động đến chiều hướng phát triển toàn nhân loại và chi phối trực tiếp đến tất cả các quốc gia, dân tộc. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế tiếp tục phát triển cả về trình độ và tính chất. Xu thế phát triển mạnh mẽ của khoa học- công nghệ nhất là cuộc cách mạng 4.0. Xu thế hòa bình, hợp tác, phát triển. Các xu thế trên nhằm hiện thực hóa mục tiêu của thời đại ngày nay là hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Hòa bình, hợp tác và phát triển đã và đang là một trong những xu thế khách quan, hết sức quan trọng và tối cần thiết trong quan hệ quốc tế hiện nay. Đây là xu thế và là ước mong của toàn nhân loại để xu thế này trở thành một giá trị lâu bền, bởi xu thế là vậy nhưng trên thực tế, ở nhiều nơi trên thế giới chưa có hòa bình, bởi vẫn có bạo lực, cường quyền áp đặt thay cho hợp tác và vẫn có những nguy cơ kèm lẫn sự phát triển vì thế cho nên vô sản toàn thế giới liên hiệp lại là nhằm thực hiện mục tiêu của thời đại ngày nay.
2.2. Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại nhằm mục đích giải quyết những vấn đề toàn cầu
Ngày nay tất cả các quốc gia trên thế giới đều chịu tác động của vấn đề toàn cầu như bủng nổ dân số, khủng bố quốc tế, tội phạm xuyên quốc gia, phổ biến vũ khí hủy diệt, thảm họa thiên tai, thảm họa môi trường sinh thái, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, an ninh mạng, nghèo đói, biến đổi khí hậu và dịch bệnh… Trong những vấn đề gay cấn và là những thách thức to lớn đó, cạn kiệt tài nguyên, nhất là năng lượng và nguồn nước đang là vấn đề nổi trội, tác động tới an ninh và phát triển của nhiều nước, nhiều khu vực. Nhu cầu về tài nguyên của các nền kinh tế, đặc biệt là các nền kinh tế mới nổi và các nền kinh tế của các nước đang phát triển sẽ tăng vọt dẫn tới việc cạnh tranh các nguồn tài nguyên vốn đã gay gắt sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.
Thế giới đang ở trong thời kỳ có nhiều xáo động. Chủ nghĩa dân tộc nổi lên rất mạnh, chủ nghĩa phân hóa cũng đang phát triển và những tư tưởng cũng như hành vi cường quyền, cực đoan đang trỗi dậy. Trong khi các cuộc “Cách mạng màu” đã làm tan hoang một số nước tại Trung Đông, Bắc Phi; thì chủ nghĩa dân tộc cực đoan, khủng bố quốc tế chưa bao giờ phức tạp như bây giờ.
Chủ nghĩa khủng bổ, điển hình là IS vẫn đang duy trì hoạt động tại Irắc, Xyri và ở một số nước khác, đã không chỉ gây ra những bất ổn và biến động chính trị, quốc phòng, an ninh tại nhiều nước mà còn lôi cuốn nhiều quốc gia trong và ngoài khu vực vào “chảo lửa” này. Nguy hiểm hơn, các tổ chức khủng bố đang mở rộng địa bàn hoạt động sang châu Âu, châu Á gây mất an ninh, an toàn xã hội. Chính vì thế vô sản toàn thế giới liên hiệp lại nhằm giải quyết những vấn đề toàn cầu.
Trong điều kiện tình hình trên một lần nữa chỉ có vô sản toàn thế giới liên hiệp lại cùng chung tay thì mới giải quyết tận gốc nguy cơ này của nhân loại.
2.3. Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại nhằm mục đích ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu
Một trong những nhiệm vụ vô cùng quan trọng của nhân loại trong tương lai là hạn chế nguy cơ biến đổi khí hậu nhằm giảm thiểu thảm họa do thiên tai gây ra như bão lụt, sóng thần, trượt đất, băng tan, lốc xoáy... Hàng chục triệu người đã bị tác động bởi thời tiết khắc nghiệt, bất thường trong hai thập kỷ qua. Lượng khí thải CO2 hàng năm cao hơn 3 lần so với thập niên 1990 và tỷ lệ sử dụng nhiên liệu hóa thạch tiếp tục tăng vọt. Do vậy, khẩu hiệu Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại nhằm mục đích ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu vẫn còn nguyên giá trị của nó.
Các nhà khoa học dự báo ngay cả khi loài người có thể ngừng hoàn toàn và ngay lập tức việc thải khí CO2 thì nhiệt độ trung bình của trái đất vẫn sẽ tiếp tục tăng từ mức cao hơn bình thường 0,8 độ C như hiện nay lên mức 1,6 - 1,8 độ C. Nhiệt độ mới cao hơn mức bình thường của trái đất sẽ kéo dài trong 500 năm nữa vì các đại dương, vốn đã bị ấm lên, cần có thời gian để hạ nhiệt. Để ngăn ngừa nguy cơ nhiệt độ trái đất sẽ tăng thêm 2 độ C nữa, tới ngưỡng gây thảm họa, thế giới cần ngay lập tức loại bỏ hoàn toàn việc thải khí CO2. Dưới đây là 10 giải pháp khả thi đã được Tạp chí Sciencetific America của Mỹ đưa ra: Hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch; cải tạo, nâng cấp hạ tầng; làm việc gần nhà; giảm tiêu thụ; ăn uống thông minh, tăng cường rau, hoa quả; chặn đứng nạn phá rừng; tiết kiệm điện; mỗi cặp vợ chồng chỉ nên sinh 1 con; khai phá những nguồn năng lượng mới; ứng dụng các công nghệ mới trong việc bảo vệ trái đất.
2.4. Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại nhằm mục đích đối diện với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang diễn ra mạnh mẽ trên quy mô toàn cầu. Sự phát triển của một số công nghệ mang tính đột phá trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, như công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ mạng 5G, công nghệ sinh học... đã và đang tác động mạnh mẽ tới mọi khía cạnh, từ an ninh - chính trị đến kinh tế, xã hội.
Ở cấp độ toàn cầu, khu vực hay Việt Nam đều chịu sự tác động hết sức nghiệt ngã. Tác động tới an ninh - chính trị; Tác động tới kinh tế; Tác động tới xã hội.
Có thể thấy rằng, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang mở ra nhiều cơ hội cho các nước, nhất là các quốc gia khu vực Đông Nam Á như Việt Nam nhờ vào chuyển đổi kinh tế số để có thể rút ngắn khoảng cách phát triển. Tuy nhiên, quá trình này cũng đặt ra nhiều thách thức cho Việt Nam, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Vì vậy, việc khéo léo lựa chọn con đường phát triển phù hợp là bước đi phù hợp để có thể vừa tránh được những rủi ro, vừa tận dụng tối đa các cơ hội do cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mang lại. Do vậy, khẩu hiệu Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại nhằm mục đích ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu vẫn còn nguyên giá trị của nó.
Những năm gần đây, thế giới trải qua nhiều biến động, chủ nghĩa xã hội tạm thời lâm vào thoái trào. Các thế lực thù địch ra sức bôi nhọ, xuyên tạc chủ nghĩa Mác-Lênin. Thế nhưng, chủ nghĩa xã hội khoa học vẫn thu hút trái tim, khối óc của hàng triệu nhân dân lao động trên toàn thế giới. Đấu tranh chống áp bức, bất công, chống chủ nghĩa đế quốc, bảo vệ hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và CNXH. Dù đường đi còn lâu dài, có những bước thăng trầm, nhưng lịch sử nhân loại tất yếu dẫn tới chủ nghĩa cộng sản mà người đã chỉ ra từ tháng 2 năm 1848 không ai khác hơn chính là C.Mác, người thầy vĩ đại không chỉ của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam mà còn là người thầy vĩ đại của giai cấp công nhân và nhân dân tiến bộ toàn thế giới.
Kỷ niệm 206 năm ngày sinh của C.Mác, bằng tất cả những gì mà thực tiễn cách mạng Việt Nam và thế giới đã diễn ra trong những thế kỷ qua, cùng những thăng trầm lịch sử chính là điều tri ân công lao to lớn mà C.Mác đã dành suốt cuộc đời cống hiến cho sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Khẩu hiệu vô sản toàn thế giới liên hiệp lại sống mãi cùng nhân loại và các dân tộc trong việc đấu tranh cho mục tiêu của thời đại và giải quyết những vấn đề mang tính chất toàn cầu.
