Thời gian qua công tác tuyên truyền, vận động nhân dân được các ngành, các cấp đặc biệt quan tâm, MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên đã góp phần tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và Nhân dân, tập hợp vào các loại hình tổ chức làm nồng cốt hướng dẫn Nhân dân tích cực tham gia tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương. Thông qua công tác nắm DLXH, MTTQ Việt Nam các cấp nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của Nhân dân, cập nhật kịp thời về tình hình Nhân dân để phản ánh, kiến nghị với Đảng, Nhà nước trong quá trình hoạch định và tổ chức thực hiện những quyết sách, giải pháp lãnh đạo, điều hành, nhất là những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích chính đáng của người dân.
Họp các hộ dân tổ NDTQ số 14, ấp An Thạnh, xã An Phú Trung để tuyên truyền, vận động GPMB
Hiện nay trên địa bàn tỉnh đã và đang thực hiện nhiều công trình, dự án lớn. Các công trình, dự án đi qua đều có liên quan đến tài sản của người dân. Do đó công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) được xem là khâu khó khăn nhất trong quá trình triển khai công trình, dự án, song nhờ phát huy vai trò và vận dụng sáng tạo công tác dân vận để tạo đồng thuận trong Nhân dân. Thực tiễn cho thấy, hầu như các công trình, dự án ở các địa phương khi thực hiện GPMB đều có những khó khăn, vướng mắc về nguồn gốc đất, giá đất, đơn giá tài sản, vật kiến trúc, cây cối để tính bồi thường; nhận thức và ý thức của một bộ phận người dân trong việc thực hiện chủ trương thu hồi đất và chính sách bồi thường, GPMB chưa cao đã ảnh hưởng đến tiến độ của các công trình, dự án,...Những năm qua MTTQ Việt Nam các cấp cùng với cả hệ thống chính trị luôn sâu sát, tăng cường bám sát địa bàn, thực hiện công tác tuyên truyền, vận động, công tác bồi thường, GPMB trên địa bàn, cử cán bộ lãnh đạo tham gia tiểu ban tuyên truyền, vận động một số công trình. Theo đó tỉnh đã thành lập Tổ tuyên truyền, vận động, giám sát, với thành viên chủ chốt là Ban Dân vận, MTTQ, các tổ chức CT-XH, một số cơ quan chuyên môn.... Tổ giám sát phát huy vai trò và vận dụng sáng tạo công tác dân vận trong tuyên truyền, vận động Nhân dân chấp hành các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tham gia tháo gỡ khó khăn một số lĩnh vực, trong đó có nhiệm vụ quan trọng là hỗ trợ lĩnh vực GPMB các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh.
Để triển khai nhiệm vụ có hiệu quả, MTTQ Việt Nam tỉnh đã tập trung hướng dẫn, định hướng, tháo gỡ các vướng mắc, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhân dân. Bằng những văn bản định hướng tuyên truyền, phối hợp các tổ chức CT-XH tổ chức gặp gỡ, đối thoại, kịp thời lắng nghe, giải đáp các ý kiến, thắc mắc của người dân, nhất là các hộ có đất bị thu hồi phục vụ công trình, dự án ở các địa phương. Thông qua công tác tuyên truyền, phổ biến và thực hiện đầy đủ chế độ chính sách áp dụng tại địa phương khi Nhà nước thu hồi đất, tạo sự đồng thuận cao trong Nhân dân.
Cùng với công tác tuyên truyền, cán bộ, đảng viên, nhất là các cán bộ chủ chốt các cấp được phân công phụ trách các địa phương trong vùng dự án thường xuyên theo dõi, trực tiếp xuống địa bàn nắm tình hình việc tổ chức triển khai công tác GPMB, trực tiếp xuống từng địa bàn để thuyết phục, vận động người dân chấp hành chế độ chính sách trong bồi thường, GPMB. Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT-XH phối hợp chặt chẽ với chính quyền, các cơ quan, đơn vị có liên quan tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo chủ trương chung của tỉnh. Vận động, thuyết phục cán bộ, đoàn viên, hội viên và người dân hiểu, đồng tình ủng hộ, tạo điều kiện thuận lợi trong công tác GPMB hay giám sát khi thực hiện các quy định của pháp luật về công tác GPMB.
Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, phát huy hiệu quả vai trò của công tác dân vận, thời gian qua trên địa bàn có rất nhiều công trình xây dựng cơ bản cần phải sử dụng đất, trong khi công tác GPMB rất khó khăn phức tạp, dễ phát sinh khiếu kiện. Song nhờ vận dụng hiệu quả công tác dân vận thông qua Tổ tuyên truyền, vận động đã giúp công tác GPMB thực hiện thành công đối với các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh.
Thực trạng khi GPMB, vấn đề khó khăn nhất để người dân đồng thuận bàn giao mặt bằng là mức giá bồi thường, hỗ trợ GPMB. Giá đền bù, hỗ trợ tại thời điểm xây dựng và thời điểm tiến hành bồi thường GPMB là khác nhau, có độ chênh lệch. Chính vì vậy, khi triển khai xây dựng, giá đền bù phải phù hợp, sát với giá thị trường để tránh gây thiệt thòi cho người dân. Thực tế có nhiều hộ dân không đồng ý với mức giá đền bù của Nhà nước làm cho việc vận động gặp nhiều khó khăn. Một số trường hợp còn bị tác động bởi sự xúi giục của người ngoài nên không hợp tác với chính quyền và những người làm công tác tuyên truyền, vận động. Tâm lý của người dân khi đất đai của gia đình ở mặt tiền hoặc thổ cư muốn Nhà nước áp giá đền bù cao, Tổ giám sát đã vào cuộc tuyên truyền, vận động, đa số người dân hiểu, đồng thuận, chấp hành và ủng hộ chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên hiện nay vẫn còn một ít hộ chưa chịu nhận tiền bồi thường dù đã bàn giao mặt bằng ở một số công trình, dự án.
GPMB là công việc rất khó khăn, vì vậy chúng ta sử dụng cách tiếp cận của cơ quan dân vận chứ không phải cơ quan Nhà nước. Khi cần, chúng ta sẵn sàng đứng về phía họ, lắng nghe họ nói, tháo gỡ từng vấn đề cụ thể với nguyên tắc “dễ làm trước, khó làm sau” một cách công khai, minh bạch, dân chủ; tìm hiểu về đối tượng cần vận động để sắp xếp cán bộ tiếp xúc sao cho phù hợp, điều này sẽ đem lại hiệu quả… Còn đối với những trường hợp nhận thức còn hạn chế, thì cần tranh thủ các mối quan hệ khác để giúp sức vận động.
* Từ thực tế có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Một là, cần xác định công tác GPMB là việc làm khó, phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của người dân và tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh, trật tự tại cơ sở. Do đó cần có sự tập trung vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò lãnh đạo của các cấp ủy, sự quản lý điều hành của chính quyền, sự vào cuộc của MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT-XH nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai một cách đồng bộ, nhất quán, kịp thời, nhất là trong công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân.
Hai là, tích cực tuyên truyền vận động Nhân dân thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân là nhiệm vụ trọng tâm, với phương châm kiên quyết, kiên trì, bền bỉ, liên tục và xuyên suốt trong quá trình thực hiện; tăng cường đoàn kết, phát huy dân chủ, quan tâm đảm bảo lợi ích chính đáng của Nhân dân, đi đôi với nâng cao ý thức trách nhiệm, tạo sự đồng thuận cao của Nhân dân đối với công tác GPMB.
Với phương châm vận động Nhân dân là đối tượng nào, hình thức đó. Trong đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT-XH là nòng cốt, tuyên truyền, vận động, thuyết phục đoàn viên, hội viên của mình hưởng ứng, ủng hộ chủ trương giải phóng mặt bằng các công trình, dự án trọng điểm.
Ba là, phối hợp tổ chức các buổi đối thoại, giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân, qua đó lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, từ đó kịp thời giải quyết ngay những vấn đề mà Nhân dân phản ánh nhất là những vấn đề liên quan đến lĩnh vực quản lý đất đai, GPMB.
Bốn là, để tạo lòng tin của Nhân dân trong việc thu hồi đất, bồi thường GPMB, cần phối hợp các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, rà soát và đề xuất xử lý các trường hợp vi phạm. Đồng thời, giải quyết thỏa đáng, kịp thời, có tình, có lý các trường hợp khiếu nại để đảm bảo quyền lợi của người dân, bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội.
Bên cạnh đó, phối hợp các ngành chức năng tuyên truyền, vận động, ngăn chặn kịp thời các trường hợp lấn chiếm đất đai, xây dựng, tạo lập trái phép tài sản trên đất nhằm mục đích trục lợi khi Nhà nước thu hồi đất; tạo điều kiện để cơ quan chức năng thực hiện nghiêm việc cưỡng chế kiểm đếm, cưỡng chế thu hồi đất và bảo vệ thi công đối với các trường hợp cố tình chống đối, không chấp hành Quyết định thu hồi đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Năm là, chủ động, sáng tạo trong xử lý tình huống. Tăng cường trách nhiệm của chính quyền; trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương. Quan tâm đến công tác chuyển đổi nghề, giải quyết việc làm cho người lao động trong diện phải thu hồi đất.
Sáu là, cán bộ lãnh đạo được phân công hỗ trợ xã trực tiếp về dự các cuộc họp với địa phương để kịp thời thông tin, phổ biến, tuyên truyền, quán triệt về chủ trương, đường đối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. MTTQ Việt Nam, các tổ chức CT - XH đẩy mạnh tuyên truyền đến cán bộ, đoàn viên, hội viên và Nhân dân thông qua các hội nghị, sinh hoạt tổ, nhóm, câu lạc bộ,... Nắm bắt kịp thời tình hình dư luận xã hội trong Nhân dân để có đề xuất kịp thời những vấn đề Nhân dân bức xúc, kiến nghị./.
