Trong thời gian qua, MTTQ Việt Nam các cấp quan tâm triển khai thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo chức năng, nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên, dưới góc nhìn, hoạt động phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của MTTQ Việt Nam các cấp hầu hết chỉ dừng lại ở tuyên truyền, những việc làm cụ thể còn không ít hạn chế.
Nguyên nhân hạn chế có cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan. Cơ chế, chính sách đối với cán bộ MTTQ Việt Nam cấp cơ sở, đặc biệt là cấp phó còn nhiều bất cập, chưa động viên, khích lệ tinh thần. Năng lực của một ít cán bộ còn hạn chế, chưa mạnh dạn triển khai các nội dung có liên quan; còn tư tưởng nể nang, e ngại, xem đây là công việc của Trung ương, cấp tỉnh; công tác phối hợp với các ngành có liên quan chưa thường xuyên; đặc biệt là MTTQ Việt Nam cấp cơ sở không xác định đâu là những công việc của Mặt trận trong thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Từ đó, thiếu chủ động để tham mưu cấp ủy, phối hợp với các ngành triển khai thực hiện, dẫn đến công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của MTTQ Việt Nam các cấp trong thời gian qua hiệu quả chưa cao, không phát huy mạnh mẽ vai trò của MTTQ Việt Nam được Luật và Điều lệ MTTQ Việt Nam quy định.
Từ hạn chế về công tác tham mưu, đề xuất, báo cáo với cấp ủy nên đôi lúc các địa phương chưa thống nhất cao về quan điểm chỉ đạo, cho rằng đây là công việc của Thanh tra nhà nước. Đồng thời, không phát huy được vai trò của Nhân dân, các tổ chức thành viên trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ngoài ra, vai trò giám sát của Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng hiệu quả không cao. Bên cạnh đó, một số nơi chưa quan tâm triển khai kế hoạch giám sát cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ hàng năm.
Phòng, chống tham nhũng là “chống giặc nội xâm”, tức là chống những thói hư, tật xấu, nhất là sự suy thoái về phẩm chất, đạo đức, tệ ăn bớt, ăn cắp, ăn chặn của công dưới nhiều hình thức....”. Với cách nhìn nhận này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, công tác phòng, chống tham nhũng chính là những công việc thường xuyên, mỗi ngày của MTTQ Việt Nam. Bởi, trong thời gian quan, Trung ương ban hành nhiều văn bản để hướng dẫn MTTQ Việt Nam triển khai thực hiện. Tuy nhiên, do các địa phương có sự nhìn nhận, vận dụng khác nhau nên tính hiệu quả chưa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ.
Để công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong thời gian tới có hiệu quả, MTTQ Việt Nam các cấp cần quan tâm thực hiện những giải pháp sau:
- Việc thực hiện phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của MTTQ Việt Nam các cấp phải bảo đảm sự lãnh đạo của cấp ủy, phát huy sự chủ động của hệ thống MTTQ Việt Nam và sức mạnh của cả hệ thống chính trị và quần chúng Nhân dân; bám sát thực tiễn, thực hiện đồng bộ các giải pháp để ngăn chặn đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực; xác định phòng ngừa là chính và kịp thời xử lý nghiêm minh những hành vi tham nhũng.
- Tập trung xây dựng và thực hiện tốt các kế hoạch tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng, trong đó tập trung tổ chức tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
- Phối hợp với các tổ chức thành viên, các cơ quan liên quan tổ chức đối thoại với người đứng đầu cấp ủy, chính quyền nhằm cung cấp thông tin, trao đổi, thảo luận, kiến nghị, đề xuất các giải pháp trong các lĩnh vực, nhất là các lĩnh vực nhạy cảm dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực (đất đai, xây dựng, tài nguyên, đầu tư.....).
- Thực hiện tốt công tác giám sát và phản biện xã hội theo Quyết định 217-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị; tập trung vào các lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực ở địa phương, cơ sở; và những vấn đề mà dư luận quan tâm bức xúc; Quy định số 124-QĐ/TW, ngày 02/02/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về giám sát của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ đảng viên. Phát huy vai trò giám sát của Ban Thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư của cộng đồng.
- Thực hiện tốt công tác tiếp công dân theo Thông tri số 36/TT-MTTW-BTT, ngày 06/5/2019 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nhằm xử lý kịp thời các đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo, các phản ánh, đề nghị của các cơ quan, tổ chức, Nhân dân về tham nhũng, tiêu cực gửi đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp. Qua đó, kịp thời phản ánh, kiến nghị với các cơ quan có trách nhiệm giải quyết; theo dõi, giám sát quá trình giải quyết và công khai kết quả giải quyết để Nhân dân biết.
- Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống MTTQ Việt Nam các cấp theo hướng phát huy vai trò chủ động, tích cực của mỗi thành viên, mỗi cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hệ thống Mặt trận và tăng cường sự phối hợp thống nhất hành động giữa các thành viên của MTTQ Việt Nam.
- Tăng cường phân công cán bộ MTTQ Việt Nam huyện đi cơ sở trong công tác Mặt trận để cán bộ Mặt trận sát dân, hiểu dân; để Nhân dân tin cậy, phản ánh kịp thời với MTTQ Việt Nam về các vụ việc, biểu hiện tham nhũng, tiêu cực.
Tại Hội nghị Tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Trung ương, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng, tiêu cực phát biểu: “Cái quý nhất của con người là cuộc sống và Danh dự sống, bởi vì đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí; để khỏi hổ thẹn vì những việc làm tỳ tiện, đớn hèn, bị mọi người khinh bỉ; để đến khi nhắm mắt xuôi tay, ta có thể tự hào rằng: Tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời – sự nghiệp đấu tranh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì sự trường tồn của Dân tộc, sự vẻ vang của Giống nòi và hạnh phúc của Nhân dân”!
Có thể nói trong thời gian qua, Ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng, tiêu cực dưới sự chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã xử lý rất nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực tạo được niềm tin rất lớn ở người dân; càng củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng.
Là người làm công tác Mặt trận, chúng ta cần phải nhận thức sâu sắc về các nội dung phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại hội nghị tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; chủ động triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hàng năm theo chức năng, nhiệm vụ của mình; bản thân phải thật sự trong sạch, liêm chính, nói phải đi đôi với làm; tiên phong, gương mẫu trên các lĩnh vực.
