Ngày 10 tháng 3 năm 2022, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Bến Tre tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Quy hoạch sử dụng đất thành phố Bến Tre giai đoạn 2021-2030. Hội đồng phản biện gồm 10 thành viên, do ông Nguyễn Khắc Hải - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Dân vận Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố làm Chủ tịch Hội đồng, các thành viên gồm các chuyên viên phụ trách chuyên môn của cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố, đại diện các cơ quan có liên quan (Ban Dân vận Thành ủy, Hội Nông dân thành phố) và các chuyên gia trên lĩnh vực đất đai (luật gia, Chuyên viên tư vấn pháp luật của Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật thuộc Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bến Tre…).
Tại buổi Hội nghị, các đại biểu đã được nghe Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố báo cáo tổng hợp ý kiến phản biện xã hội đối với dự thảo Quy hoạch sử dụng đất thành phố Bến Tre giai đoạn 2021-2030, ý kiến của các thành viên hội đồng và ý kiến giải trình của lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố, lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố, ý kiến của đơn vị tư vấn xây dựng quy hoạch. Trong đó tập trung các nội dung sau:
Quy hoạch sử dụng đất thành phố Bến Tre là một nội dung rất quan trọng, là công cụ chủ yếu trong quản lý, sử dụng đất đai hiệu quả, tiết kiệm; là căn cứ pháp lý để thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; đáp ứng được yêu cầu cụ thể hóa một cách đồng bộ mang tính tổng thể, chiến lược của toàn bộ các chỉ tiêu theo chủ trương, nghị quyết, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của cấp ủy, chính quyền thành phố Bến Tre. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng quy hoạch, quản lý đúng theo quy hoạch là vấn đề rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trong kỳ quy hoạch này, đòi hỏi công tác lập quy hoạch phải thực hiện đúng quy trình theo quy định pháp luật và các văn bản hướng dẫn của cấp có thẩm quyền, có sự tập trung trí tuệ cao của tổ chức, cá nhân có trách nhiệm xây dựng quy hoạch và nhiều thành phần tham gia góp ý, phản biện để đảm bảo tính đầy đủ, đúng đắn, khoa học và thực tiễn.
Dự thảo Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 thành phố Bến Tre đã được đầu tư xây dựng trên cơ sở pháp lý và cơ sở thực tế tương đối đầy đủ. Tuy nhiên, so với yêu cầu Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thì quy hoạch sử dụng đất của thành phố thuộc tỉnh sẽ khó khăn, phức tạp hơn rất nhiều vì bị chi phối rất lớn bởi Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, quy hoạch phát triển đô thị, quy hoạch phát triển ngành và diễn biến thực tế tự phát của tình hình sử dụng đất trong kỳ quy hoạch. Đối với danh mục các công trình, dự án thực hiện trong thời kỳ quy hoạch được nêu trong dự thảo Phương án Quy hoạch sử dụng đất cho thấy các cơ quan có thẩm quyền đã chủ động xác định các công trình, dự án do ngân sách đầu tư để phát triển kinh tế xã hội, các nội dung nầy cần thiết và phù hợp, việc thực hiện chủ yếu phụ thuộc vào khả năng ngân sách.
Theo quy định của Luật đất đai, Luật quy hoạch đô thị, Luật đầu tư, Luật nhà ở và Luật xây dựng thì những dự án đầu tư khu đô thị do doanh nghiệp ngoài quốc doanh thực hiện phải trên cơ sở quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 cùng với kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt. Nhà đầu tư căn cứ vào đó để xây dựng dự án trên nguyên tắc thương lượng với tổ chức, cá nhân đang sử dụng đất để chuyển nhượng, góp vốn hoặc cho thuê. Việc đưa danh mục dự án các khu đô thị vào trong dự thảo quy hoạch với tên gọi như nhà đầu tư đã đề xuất không phù hợp với pháp luật hiện hành vì đây là quy trình ngược để hợp thức hóa và các dự án bất động sản không theo quy hoạch trước đây, sẽ có nguy cơ hậu quả pháp lý, nguy cơ về trách nhiệm pháp lý của người quản lý khi thực hiện không đúng quy định về trình tự, thủ tục, nguy cơ ngân sách phải trả chi phí cho những công việc đáng lý phải do nhà đầu tư chịu. Đồng thời các dự án này có những điểm chồng lấn về diện tích quy hoạch nội dung khác, không đấu nối với các công trình hạ tầng, công trình văn hóa xã hội khác đã được xác định trong quy hoạch.
Bên cạnh đó, Hội đồng phản biện cũng đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố Bến Tre quan tâm các vấn đề: Xác định rõ ràng, đầy đủ các chỉ tiêu quốc gia, vùng, tỉnh, nhất là chỉ tiêu sử dụng đất do tỉnh phân bổ cho thành phố vì đây là cơ sở để đánh giá sự phù hợp, tính pháp lý của các chỉ tiêu và tính khả thi khi Quy hoạch sử dụng đất được ban hành; thực tế hiện nay, trên địa bàn thành phố hầu như không còn đất lúa, các thửa đất lúa đều đã được chuyển công năng sử dụng, đa số người dân tự chuyển thành đất trồng cây lâu năm và tự xây cất nhà ở. Do đó cần phân tích rõ chênh lệch diện tích đất lúa theo hiện trạng so với hồ sơ địa chính để đề xuất phương án xử lý cho phù hợp; nhu cầu bố trí đất cho các cơ sở sản xuất phi nông nghiệp trong tiến trình đô thị hóa là rất cần thiết, tuy nhiên cần xác định vị trí cho phù hợp, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển hài hòa, đồng bộ, bảo vệ môi trường vừa đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư; dự thảo phương án Quy hoạch sử dụng đất có ghi nhà máy xử lý chất thải tại xã Phú Hưng 12.38 ha và chuyển 7.02 ha đất bãi rác Phú Hưng sang đất vui chơi, giải trí công cộng, đối với chỉ tiêu này cần có nghiên cứu kỹ để đề xuất trong quy hoạch của thành phố và tỉnh vì hiện nay thành phố và cả tỉnh đang gặp nhiều khó khăn trong thu gom, xử lý rác thải, trong khi nhà máy xử lý rác ở Hữu Định (Châu Thành) hoạt động chưa hiệu quả; Đề nghị rà soát và điều chỉnh cho phù hợp vì có sự mâu thuẫn giữa bản đồ định hướng sử dụng đất đến năm 2030 và bản đồ định hướng đất thương mại dịch vụ phi nông nghiệp, cùng địa điểm Ấp 4, xã Nhơn Thạnh nhưng bản đồ định hướng sử dụng đất là đất cây xanh, bản đồ định hướng đất thương mại dịch vụ là đất thương mại dịch vụ và bản đồ định hướng du lịch lại là đất du lịch và trong bản đồ định hướng khu đô thị lại là thuộc khu đô thị Hưng Thịnh; đối với các dự án khu đô thị mới có 22 dự án với tổng diện tích 2.673,87 ha, việc thực hiện đều phụ thuộc vào năng lực, mục đích của nhà đầu tư, nhưng sẽ là công việc vô cùng nặng nề cho chính quyền và sự tác động rất lớn đến đời sống của nhiều người dân vì phải giải phóng mặt bằng, chuyển đổi nghề nghiệp khi di dời, thay đổi chỗ ở, mất đi nguồn thu nhập sẽ tạo ra sự xáo trộn lớn trong đời sống của dân cư trong vùng dự án và sẽ nảy sinh rất nhiều vấn đề xã hội mà hệ thống chính trị phải giải quyết; Đảm bảo sự tham gia dân chủ của người dân trong tiến trình triển khai dự án đặc biệt là giá bồi thường đất đai, cây hoa màu, vật kiến trúc, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư và người dân trong vùng dự án….
Kết luận Hội nghị, ông Nguyễn Khắc Hải - Chủ tịch Hội đồng phản biện đã đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố, Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố, Đơn vị tư vấn quan tâm các kiến nghị của thành viên Hội đồng, đề xuất các phương án, giải pháp khả thi và sớm hoàn chỉnh phương án Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 thành phố Bến Tre để thông qua các cấp, các ngành và triển khai thực hiện sớm, góp phần vào sự phát triển chung của thành phố./.
