Nhằm tạo điều kiện cho cán bộ Mặt trận cấp cơ sở trao đổi những kinh nghiệm, chia sẻ cách làm hay trong hoạt động giám sát, phản biện xã hội. Đồng thời nêu lên những khó khăn, kiến nghị những vấn đề còn vướng mắc và đề xuất giải pháp thực hiện tốt hơn trong thời gian tới. Từ ngày 20/4 đến ngày 27/4/2022, Đoàn công tác của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bến Tre do bà Đặng Thị Phượng – Phó Chủ tịch làm Trưởng đoàn, phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện tổ chức Tọa đàm “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện, cấp xã” năm 2022 tại 9 huyện, thành phố. Tham gia Đoàn công tác có đại diện Ban chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật và cán bộ các Ban của cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh.
Tọa đàm tại huyện Châu Thành
Dự tọa đàm có Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, đại diện Ban Dân vận, các tổ chức chính trị - xã hội cấp huyện, Chủ tịch và Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.
Tại 9 buổi tọa đàm/9huyện, thành phố có 126 ý kiến tham luận, thảo luận của đại biểu, các ý kiến phát biểu đã nêu lên những mặt được, hạn chế, giải pháp khắc phục hạn chế, đồng thời kiến nghị một số nội dung.
Nhìn chung, MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp huyện, cấp xã có sự phối hợp chặt chẽ trong thực hiện hoạt động giám sát; đa số đơn vị được giám sát có sự quan tâm trong công tác chuẩn bị, tạo điều kiện phục vụ cho hoạt động giám sát được thuận lợi; các kiến nghị sau giám sát cơ bản được khắc phục tốt. Tuy nhiên, phạm vi, nội dung giám sát của MTTQ Việt Nam rất rộng, trên tất cả các lĩnh vực nhưng khả năng thực hiện giám sát của MTTQ Việt Nam các cấp còn hạn chế, nhất là cấp xã; đội ngũ cán bộ làm công tác Mặt trận các cấp hiện nay đã ít và sẽ giảm thêm theo chủ trương chung của Đảng, trong khi công việc ngày càng nhiều, phối hợp đa ngành nên gặp không ít khó khăn, nhất là việc giám sát cơ quan, chính quyền cùng cấp; nhiều đơn vị cấp xã chưa cập nhật các văn bản hướng dẫn mới, còn lúng túng trong việc xác định nội dung, đối tượng, hình thức giám sát…
Quang cảnh buổi tọa đàm tại huyện Mỏ Cày Bắc
Công tác phản biện xã hội vẫn còn nhiều bất cập và hạn chế, nhất là cấp huyện và cấp xã do nội dung dự thảo các văn bản cần phản biện xã hội ít, cấp xã thường chỉ dừng lại ở mức độ góp ý văn bản là chủ yếu, việc gửi dự thảo đề nghị phản biện với hình thức thành lập Hội đồng, Tổ phản biện nhiều nơi chưa được thực hiện. Các chương trình, kế hoạch, dự án của cấp huyện, cấp xã thuộc phạm vi cần phản biện thường là triển khai thực hiện khi đã được thống nhất chủ trương của cấp trên theo thẩm quyền, các cơ quan soạn thảo văn bản thông thường chỉ yêu cầu góp ý trực tiếp vào các dự thảo văn bản để thực hiện hoặc chủ trì mời các thành phần hội nghị góp ý trực tiếp; mặt khác MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã cũng rất khó chủ động trong công tác phản biện xã hội khi các cơ quan, tổ chức không có yêu cầu cần phản biện xã hội, vì vậy hiệu quả của công tác phản biện chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.
Quang cảnh buổi tọa đàm tại huyện Chợ Lách
Thay mặt Đoàn công tác, ông Nguyễn Hải Hà - Ủy viên Thường trực, Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh giải trình các ý kiến, kiến nghị của đại biểu, đồng thời hướng dẫn các căn cứ pháp lý hiện hành, quy trình giám sát, phản biện xã hội theo Quyết định 217 của Bộ Chính trị, giám sát của Ban Thanh tra nhân dân, giám sát đầu tư của cộng đồng, định hướng một số nội dung giám sát và phản biện xã hội cho MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã.
Quang cảnh buổi tọa đàm tại huyện Mỏ Cày Nam
Phát biểu kết luận tọa đàm, bà Đặng Thị Phượng – Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đề nghị Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã phải thường xuyên nghiên cứu kỹ và cập nhật văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hướng dẫn của Trung ương và địa phương; nắm chắc quy trình thực hiện giám sát và phản biện xã hội; tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng cùng cấp; sự phối hợp và tạo điều kiện thuận lợi của chính quyền, và các ngành chức năng, các đoàn thể chính trị - xã hội cùng cấp và sự đồng thuận tham gia của người dân là yếu tố quan trọng để đạt được kết quả trong quá trình thực hiện; phát huy vai trò tham mưu của MTTQ Việt Nam các cấp trong việc đề xuất nội dung để cấp ủy chỉ đạo và phối hợp của với chính quyền, các ngành chức năng; thực hiện tính chủ động trong công tác giám sát và phản biện xã hội; phải xác định nội dung, đối tượng giám sát phù hợp với năng lực giám sát của MTTQ Việt Nam cấp mình, trong đó quan tâm những nội dung liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của các tầng lớp Nhân dân, những vấn đề bức xúc mà Nhân dân quan tâm kiến nghị, phản ánh. Những nội dung phức tạp nhưng xác định cần phải giám sát thì kiến nghị MTTQ Việt Nam cấp trên hoặc Hội đồng nhân dân phối hợp giám sát; mạnh dạn kiến nghị, đề xuất sau giám sát, phản biện xã hội. Theo dõi việc giải quyết các kiến nghị qua giám sát, phản biện xã hội, qua góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, nhất là các phản ánh, kiến nghị, đề xuất qua các cuộc tiếp xúc cử tri, qua các cuộc đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân; hình thức, phương pháp giám sát cần xác định cho phù hợp với từng cấp: giám sát chuyên đề (thành lập đoàn giám sát, tổ giám sát), giám sát thường xuyên (nếu phát hiện vi phạm thì thành lập đoàn giám sát, tổ giám sát); Công tác phản biện xã hội muốn thực hiện tốt, cần phải có sự thống nhất với các cơ quan soạn thảo, nội dung nào cần thiết phải tổ chức phản biện xã hội (những nội dung liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; những nội dung có sử dụng ngân sách nhà nước, đối tượng thụ hưởng lớn…); tranh thủ sự tham gia phản biện của các chuyên gia trên các lĩnh vực, thành viên các Ban Tư vấn.
