THỰC TIỄN CÔNG TÁC VẬN DỤNG, PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG XÂY DỰNG KHỐI ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẾN TRE TRONG TÌNH HÌNH MỚI, MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM

Bến Tre gồm 8 huyện và 01 thành phố; 157 xã, phường, thị trấn; 968 ấp, khu phố; dân số khoảng 1.624.000 người; kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, với thế mạnh kinh tế vườn và kinh tế biển. Trong những năm qua, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, thiên tai đã ảnh hưởng nặng nề đến đời sống của Nhân dân tỉnh nhà, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, sự vào cuộc của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận mà Nhân dân Bến Tre đã vượt qua khó khăn, xây dựng cuộc sống trong điều kiện bình thường mới. MTTQ Việt Nam tỉnh đã phát huy tốt vai trò của mình, huy động sức mạnh tổng hợp của các tầng lớp Nhân dân, các tôn giáo, nhân sĩ trí thức, người Bến Tre ở nước ngoài tích cực góp phần xây dựng tỉnh nhà ngày càng giàu đẹp, văn minh, nổi bật đó là tuyên truyền, vận động, đoàn kết Nhân dân xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Lũy kế đến tháng 6/2024, Bến Tre có 102 xã được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó có 33 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 08 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 08/08 phường đô thị văn minh; huyện Chợ Lách đạt chuẩn huyện nông thôn mới, thành phố Bến Tre hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới). 

Có được kết quả đó, hệ thống MTTQ Việt Nam các cấp đã góp phần quan trọng trong công tác tuyên truyền, vận động để người dân cùng hưởng ứng chủ trương chung. Bên cạnh đó, thực hiện tốt công tác an sinh xã hội “không để ai bị bỏ lại phía sau”, không để người dân gặp khó khăn trong lúc hoạn nạn, thiên tai, dịch bệnh,…. Tinh thần yêu nước và tình đoàn kết các dân tộc, các tôn giáo ngày càng được củng cố và phát huy. MTTQ Việt Nam tỉnh nhà ngày càng thể hiện được vai trò của mình là cầu nối tin cậy giữa Nhân dân với các cấp ủy, chính quyền các cấp, thật sự là khối đại đoàn kết toàn dân của tỉnh nhà.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh “Chính sách mặt trận là một chính sách rất quan trọng. Công tác mặt trận là một công tác rất quan trọng trong toàn bộ công tác cách mạng... Trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân cũng như trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, Mặt trận dân tộc thống nhất vẫn là một trong những lực lượng to lớn của cách mạng Việt Nam”. Đại đoàn kết toàn dân tộc là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong đường lối cách mạng của Đảng, là truyền thống quý báu, là những  bài học lớn có ý nghĩa chiến lược quyết định sự thành công của Cách mạng Việt Nam. Tại Bến Tre, MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh luôn đi đầu trong tập hợp các tầng lớp Nhân dân, đồng bào lương - giáo một lòng, tích cực tham gia các phong trào hành động cách mạng; nhiều phong trào, nhiều cuộc vận động do MTTQ Việt Nam tỉnh chủ trì, phát động được Nhân dân hưởng ứng mạnh mẽ, đem lại hiệu quả thiết thực. Tất cả đã góp phần tạo cho Bến Tre một diện mạo mới, với tinh thần “Đồng khởi mới”, khát vọng vươn lên, đưa tỉnh nhà phát triển nhanh, bền vững.

Trong thời gian qua, tại tỉnh Bến Tre, việc xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc chịu tác động không nhỏ bởi nhiều khó khăn, thách thức: các thế lực thù địch, phản động thường xuyên có những hành động chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng và khối đại đoàn kết; các tổ chức thành viên của Mặt trận và Nhân dân còn nhiều băn khoăn, lo lắng, bức xúc trước vấn đề an toàn thực phẩm, ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông; các loại tội phạm, nhất là ma túy còn diễn biến phức tạp; công tác quy hoạch, giải tỏa, bồi thường nhiều dự án còn chậm và kéo dài; công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí còn nhiều hạn chế; một số vụ việc khiếu kiện kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, khối đại đoàn kết các dân tộc có sự phát triển mạnh mẽ về số lượng cũng như sự đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và phát triển tỉnh nhà. Lực lượng công nhân có 90.500 người với hơn 87.239 đoàn viên công đoàn đã đóng góp tích cực, trực tiếp vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh. Lực lượng nông dân số lao động nông nghiệp khoảng 437.578 người chiếm 33,77% dân số và 57,49% lực lượng lao động xã hội đã góp phần to lớn trong sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Đội ngũ trí thức khoảng 37.695 người, chiếm 2,4% dân số và 4,6% lực lượng lao động xã hội, đi đầu trong các hoạt động khoa học và công nghệ, văn hóa, xã hội, giáo dục và đào tạo, phát triển kinh tế tri thức, chuyển đổi số, tạo ra nhiều sản phẩm khoa học có giá trị ứng dụng cao, đóng góp vào sự phát triển của tỉnh nhà.

Lực lượng thanh niên với 219.232 người, chiếm 16,89% dân số, có hoài bão xây dựng đất nước, có ý thức vươn lên làm chủ công nghệ, khoa học kỹ thuật; xung kích đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ cách mạng. Phụ nữ với 495.780 người từ 18 tuổi trở lên, chiếm 31,07% dân số và hơn 55,6% lực lượng lao động xã hội, có trình độ học vấn, chuyên môn ngày càng cao, tiếp tục khẳng định vị trí quan trọng trong gia đình và xã hội, nhiều phụ nữ tham gia hoạt động chính trị và giữ vị trí quan trọng trong xã hội, trở thành doanh nhân thành đạt và thành công trên các lĩnh vực, luôn phấn đấu vì mục tiêu bình đẳng và phát triển của phụ nữ. Cựu chiến binh có 27.503 người, tiếp tục phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, nêu cao tinh thần đoàn kết, tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, giữ gìn an ninh trật tự, vượt khó, giúp nhau làm kinh tế, cải thiện đời sống, ngày càng có nhiều mô hình tiêu biểu trong hội viên cựu chiến binh; nòng cốt trong tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh; giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, vận động các tầng lớp Nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Người cao tuổi với 177.652 người, chiếm 11,99% dân số, luôn nêu cao tinh thần “Tuổi cao - gương sáng”, giữ vai trò quan trọng trong gia đình và xã hội, làm trụ cột về đời sống tinh thần, giáo dục, động viên con cháu hăng hái lao động, học tập, chấp hành pháp luật, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng nếp sống văn minh ở cộng đồng dân cư. Lực lượng vũ trang Nhân dân tiếp tục phát huy truyền thống trung với Đảng, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, nòng cốt và thực hiện tốt nhiệm vụ giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Doanh nhân với 2.800 người, chiếm 0,21% dân số, đã mạnh dạn đầu tư trong sản xuất, kinh doanh theo hướng hiện đại, tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị trên thị trường, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, đóng góp vào ngân sách nhà nước và tham gia công tác an sinh xã hội. Đồng bào các dân tộc thiểu số, ngoài dân tộc Kinh chiếm đa số, trên địa bàn tỉnh có 22 dân tộc anh em, với 8.875 người, sống đan xen với người Kinh, nhiều nhất là dân tộc Hoa, sống hòa hợp, đoàn kết trong cộng đồng dân tộc. Đời sống của đồng bào ngày càng được cải thiện, nét văn hóa truyền thống của từng dân tộc được giữ gìn và duy trì. Đồng bào các tôn giáo Bến Tre có 09 tôn giáo gồm 14 tổ chức, 02 trung ương đạo, với trên 2.162 chức sắc, 3.263 chức việc và đồng bào có đạo 232.676 người, chiếm gần 18,67% dân số, luôn gắn bó, đồng hành cùng dân tộc, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, hoạt động tôn giáo bình thường, không trái pháp luật của Nhà nước, phát huy những giá trị văn hóa, đạo đức, sống “Tốt đời - đẹp đạo”, tích cực tham gia công tác Mặt trận và an sinh xã hội.

Trên cơ sở tập hợp các tầng lớp Nhân dân, củng cố và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thời gian qua, tỉnh đã phát huy tinh thần sáng tạo và tự quản của Nhân dân, triển khai các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước như: Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, vận động Quỹ “Vì người nghèo”, Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”… Thông qua cuộc vận động, đã huy động được nhiều nguồn lực trong Nhân dân cùng nhau góp phần vào việc phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương, thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững. Hưởng ứng và thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, các tổ chức thành viên Mặt trận đã phát huy vai trò chủ động, sáng tạo, tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động có nhiều mô hình, cách làm hay, hiệu quả thiết thực. MTTQ Việt Nam tỉnh đã tích cực phát huy dân chủ, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; giám sát và phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; Mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại Nhân dân, tăng cường đoàn kết hữu nghị và hợp tác Quốc tế.…

Trong công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, đất nước đang đứng trước nhiều vấn đề mới, tác động đến tư tưởng, tình cảm của Nhân dân, ảnh hưởng không nhỏ tới sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Đó là sự phân hóa giàu nghèo, phân tầng xã hội, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, xâm phạm quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân... còn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong dư luận cùng với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Các thế lực thù địch tiếp tục tấn công, hòng phá vỡ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Thực tế này đang làm xói mòn lòng tin của Nhân dân, trở thành thách thức đối với mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân. Trước tình hình đó, MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh cần phát huy vai trò, vị thế của mình tiếp tục phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc trong xây dựng đất nước, trong đó tập trung xây dựng tỉnh Bến Tre phát triển ngang bằng với các tỉnh trong khu vực và cả nước. 

* Bài học kinh nghiệm

Một, tiếp tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết toàn dân tộc gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị. Đại đoàn kết là sự nghiệp của cả dân tộc, của cả hệ thống chính trị mà hạt nhân lãnh đạo là Đảng Cộng sản Việt Nam, được thực hiện bằng nhiều biện pháp, hình thức; trong đó, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có ý nghĩa quan trọng hàng đầu. Đó là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu, là nhân tố bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hai, nâng cao hiệu quả tuyên truyền, vận động, tập hợp Nhân dân thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm phát huy vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân gắn với thực hiện tốt trách nhiệm của công dân, phát huy dân chủ, giữ gìn kỷ cương, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Tiếp tục thực hiện Quy định số 124-QĐ/TW ngày 02/02/2018 của Ban Bí thư về “Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên”, góp phần xây dựng Đảng và chính quyền các cấp trong sạch, vững mạnh.

Ba, nâng cao vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân trong tham gia xây dựng và hoàn thiện một số chính sách để củng cố và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, Mặt trận phải đoàn kết rộng rãi mọi thành viên trong xã hội. Mặt trận phải đa dạng hóa các hình thức tập hợp, động viên các tầng lớp Nhân dân để tạo sự đồng thuận trong thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tăng cường phối hợp với các cấp chính quyền, các tổ chức thành viên, triển khai thực hiện tốt chính sách đối với các tầng lớp nhân dân, đồng bào các dân tộc, các tôn giáo, phát huy mọi nguồn lực của nhân dân, chú trọng phát huy vai trò người uy tín ở địa bàn dân cư. Củng cố và tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong xây dựng đất nước.

Bốn, đẩy mạnh thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước do Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên phát động, tổ chức động viên Nhân dân tham gia các phong trào thi đua làm kinh tế giỏi, phát triển kinh tế gắn liền với phát triển văn hoá - xã hội; vận động Nhân dân chấp hành mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Bên cạnh đó, tăng cường công tác đối ngoại Nhân dân, tích cực vận động, thu hút kiều bào hướng về Tổ quốc, góp sức xây dựng quê hương, đất nước; chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng nước sở tại để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của kiều bào, đồng thời, khen thưởng, động viên kịp thời những cá nhân có thành tích tiêu biểu.

Năm, nắm bắt kịp thời để phản ánh tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp Nhân dân và nỗ lực chăm lo lợi ích thiết thực, chính đáng, hợp pháp của các giai cấp, các tầng lớp Nhân dân. Phát huy vai trò của những người tiêu biểu, có uy tín trong cộng đồng dân cư, các dân tộc, tôn giáo; cùng với việc giải quyết đúng đắn và hợp lý các quan hệ lợi ích, không ngừng bồi dưỡng, nâng cao tinh thần yêu nước, ý thức độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc, tinh thần tự lực tự cường trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, củng cố và phát triển khối đại đoàn kết dân tộc, coi đó là những yếu tố quan trọng để không chỉ phòng và chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch mà còn góp phần ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Phát huy vai trò của những người tiêu biểu trong đồng bào dân tộc gắn với tăng cường công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước nhằm bảo vệ, giữ gìn bản sắc truyền thống văn hoá của các dân tộc, nâng cao cảnh giác với âm mưu “Diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc để chống phá sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc, chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trí thức là con em đồng bào các dân tộc, xây dựng đội ngũ cốt cán làm nòng cốt trong phong trào thi đua yêu nước của đồng bào dân tộc thiểu số.

Sáu, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận và các tổ chức thành viên, thực hiện có hiệu quả nội dung của cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, làm cho các cuộc vận động, các phong trào yêu nước do Mặt trận và các đoàn thể phát động, đáp ứng được nguyện vọng và đem lại lợi ích thiết thực, trực tiếp cho đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Đổi mới công tác thi đua của Mặt trận, biểu dương khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân có thành tích tốt trong các phong trào do Mặt trận phát động, nhất là các tổ chức tôn giáo có nhiều đóng góp cho công tác an sinh xã hội của tỉnh nhà...

Bảy, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của Mặt trận và các tổ chức thành viên. Thường xuyên sâu sát Nhân dân, nắm và phản ánh với cấp uỷ, chính quyền những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân thông qua công tác nắm dư luận xã hội, góp phần củng cố lòng tin giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân. Thực hiện tốt chủ trương “Tỉnh nắm tới xã, huyện nắm tới ấp, xã nắm tới hộ gia đình”.

Tám, tiếp tục củng cố, kiện toàn hệ thống Mặt trận và các tổ chức thành viên từ tỉnh đến cơ sở theo hướng thiết thực, hiệu quả, làm tốt chức năng tham mưu cho cấp uỷ thực hiện các chủ trương, chính sách về đại đoàn kết toàn dân trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa tỉnh nhà. Thực hiện tốt công tác dân vận, công tác dân tộc; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động nhằm nâng cao vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong thực hiện chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc.

Chín, đẩy mạnh công tác đối ngoại nhân dân để tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam với nhân dân các nước, các dân tộc trên thế giới. Tăng cường các hoạt động đối ngoại nhân dân, tích cực vận động và có chính sách thu hút người Bến Tre ở nước ngoài hướng về quê hương, để họ đóng góp trí tuệ, tài năng, tiền của xây dựng quê hương, đất nước giàu mạnh, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam. 

Hiện nay, chúng ta đang đứng trước những vận hội mới, đồng thời cũng có những thách thức mới. Những vận hội và thách thức đó tác động hàng ngày, hàng giờ đến khối đại đoàn kết dân tộc. Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, chúng ta cần phải luôn luôn quán triệt và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về Đại đoàn kết để huy động tối đa sức mạnh toàn dân tộc thực hiện thành công khát vọng dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và tỉnh nhà, các cấp Mặt trận trong tỉnh và các tổ chức thành viên sẽ làm hết sức mình thực hiện tốt các Nghị quyết của Trung ương và Chương trình hành động của Tỉnh uỷ nhằm phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tiếp tục thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng bộ tỉnh và Nghị quyết Trung ương giao. Xây dựng tỉnh nhà phát triển theo hướng hiện đại, để đạt được mục tiêu, cần có sự đồng thuận trong nhận thức và hành động của các cấp ủy, chính quyền và các tầng lớp Nhân dân… Vì vậy việc củng cố và tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là việc làm không bao giờ nghỉ.

Tiếp tục thực hiện Chương trình số 53-CTr/TU của Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 43-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII “về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc”.